وسایل و تجهیزات مدلسازی
مدلساز برای آنکه بتواند مراحل ساخت مدل های ریخته گری را با دقت و سرعت بالایی انجام دهد نیاز به یکسری ابزارها و تجهیزاتی دارد که به شرح ذیل می باشد:
1- میز کار و اجزای آن
1.1- صفحه میز : صفحه میز کار از چوب سخت بخارداده ساخته می شود و ضخامت کار طوری است که به هنگام کار حالت فنری پیدا نکرده تحت بارهای ضربه ای تغییر وضعیت نمی دهد.
1.2- گیره جلو: گیره جلو از محور ، قفل و صفحه فشاری متحرک تشکیل شده در صورتیکه گیره عقب از نوع موازی از فک گیرنده موازی تنها تشکیل می شود.هر دو گیره قبل از هر چیزی برای اتصال ، شیارزنی و پخ زدن به کار می رود.
1.3- گیره عقب: گیره عقب ساختمان چوبی دارد و یک میله فولادی جهت هدایت آن به کار رفته تا در اعمال بارهای سنگین به دقت حرکت کند.به کمک گیره عقب می توان قطعات را به طور عمودی بسته و براده برداری کرد.
1.4- پایه: پایه از چوبهای کنده قوی که بوسیله پیچ به هم متصل شده اند، تشکیل شده است.محل اره و کشوی چرخان نیز در پایه جا گذاری می شود.در کشوی چرخان تمام ابزارهایی که روی میز کار لازم است،گذاشته می شود.
2- گیره موازی
گیره موازی تشکیل شده از قطعه ریختگی ، که محور و مهره آن در سوراخ یک فک محکم می شود. این فک بسته به نوع طرحی می توان چرخان نیز باشد.بدین وسیله می توان مدل یا قطعات تو خالی را از داخل یا از بیرون با گیره بست.
3- گیره دستی ( تنگ پیچی )
گیره دستی از مهمترین ابزار بستن قطعه کار است.این ابزار از دو ریل عرضی و یک ریل پروفیلی تشکیل شده است.
4- تنگ یا قید
طرح این گیره شبیه گیره دستی است.
5- چکش
چکش از یک قطعه فولادی و یک دسته با مقطع بیضی از چوب زبان گنجشک ، چوب گردوی امریکایی و انواع چوبهای دیگر تشکیل شده است. چکش علاوه بر زدن و کوبیدن میخ و دوبل برای تنظیم رنده و مرتب کردن قطعات کوچک به کار می رود.
6- گازانبر
این ابزار جزو گیره های دستی بوده که از یک دهانه و دو بازو تشکیل شده است. گاز انبر برای کشیدن میخ و برش سیم و میخهای کوچک به کار می رود.برای برش سیمهای سخت و میخهای بزرگ بایستی از قطع کن استفاده کرد.
7- پیچ گوشتی و آچار
پیچ گوشتی از یک میله سر تخت و دسته تشکیل شده و برای بستن و باز کردن پیچها به کار می رود. بسته به نوع پیجها باید از پیچ گوشتی سرتخت یا دو پهلو (چهارسو) یا پیچ گوشتی مار پیچ با ابعاد صحیح استفاده کرد.
8- صفحه شیب دار
صفحه شیب دار یک زیر سری آماده با شیب معین است و به عنوان تکیه گاه و بستن قطعه کار به صورت شیب دار به کار می رود.به علاوه می توان پره ها وتخته های نازکی را به کمک صفحه شیب دار و ماشین رنده در شیب دلخواه تهیه کرد.
9- رنده دستی
اجزا رنده دستی عبارتند از: جعبه رنده، دهانه رنده، تیغه رنده، آهن روی تیغه رنده می باشد.
انواع رنده و کاربردهای آن
9.1- رنده قاچی: لبه برش سنگ خورده قوسی شکل دارد.پهنای تیغه به اندازه شعاع قوس لبه برش است. رنده خشن کاری، مخصوص رنده کردن لایه های کثیف و ضخیم چوب است و ضمنا برای پیش رنده کردن تخته هایی که شدیدا کار کرده اند استفاده می شود.
9.2- رنده یک تیغ: این رنده مخصوص مسطح کردن سطوح ناهموار و خشن است. تیغ رنده ساده به پهنای 45،48 یا 51 میلیمتر دارد و لبه برش کمانی شکل و دهانه رنده دارای پهنای mm1 است.
9.3- رنده دو تیغ: این رنده علاوه بر داشتن تیغه، آهن پشت تیغه رنده دارد که به خاطر داشتن لبه شکست، براده ها مستقیما در پشت لبه برش می شکند.بدین جهت رنده دو تیغ اصولا وقتی به کار می رود که سطوح کار با رنده پرداخت به قدر کافی تمیز نشده باشد و نیز در کارهای کوچک که امکان استفاده از رنده بلند وجود ندارد.
9.4- رنده پرداخت: این رنده از رنده دو تیغ کوتاهتر بوده، ولی علاوه بر تیغه رنده آهن پشت تیغه رنده نیز دارد. بدین جهت برای خیلی از تمیزکاریهای سطوح مسطح یا چوب پر به کار می رود.
9.5- رنده بلند: این رنده به همراه تیغه رنده آهن پشت تیغه رنده دارد و پهنای آن 57 تا 60 میلیمتر است. رنده بلند برای سطوح صاف بزرگ ، لبه ها و درزهای راست به کار می رود و برای رندیدن چوبهای بلندتر از60 سانتیمتر به کار می رود.
9.6- رنده بغل: این قبیل رنده ها برای رندیدن کله چوب، پله ها و نیز لبه های فرم دار به کار می رود.
9.7- رنده افزار: رنده افزار در ابعاد مختلف ساخته می شود و برای رنده کردن شیارو گوشه های تیز به کار می رود.امروزه این رنده به ندرت استفاده می شود.
9.8- رنده کج: برای رنده کاری دوباره اجزا چوبی دایروی ، کمانی، کمانی مقعر، رنده کج به کار می رود.
9.10- رنده عمق کار: با استفاده از این رنده می توان جاخار و عمق با ارتفاع دلخواه و یکسان را توسط تیغه آن روی قطعه کار بوجود آورد.
تیز کردن تیغه رنده
الف) سنگ زدن ماشینی ب) پلیسه گیری
10- اره های دستی
انواع اره عبارتند از: اره فارسی بر، اره داری یا آویزان، اره دستی، اره پشت دار ظریف
11- مغار
انواع مغار و کاربرد آن
11.1- مغار تخت پخ دار: جهت ساخت اجزاء اتصالات چوبی، آماده سازی حاشیه ها و تور فتگیهای مدل که بوسیله ماشین قابل ساخت نیست و نیز جهت نصب یراقهای مدل به کار می رود .
11.2- اسکنه: اصولا جهت ساخت شیار زبانه به کار می رود.با تکیه اسکنه روی لبه شیار به عنوان نقطه دوران، براده ها کنده شده و خارج می شود.
11.3- مغار نیم گرد: برای درآوردن گلوییها، تورفتگیها و جا زدن یراقهای مختلف مدل به کار می رود.قطر انحنای مغار برابر با عرض تیغه آن است.
ساختمان مغار
ساختمان مغار عبارتند از: دسته، تیغه، دم یا دسته تیغه، تاج
12- سوهان و چوب سای و آلومينيوم ساي و موج گير
سوهان ابزار براده برداری با لبه های برش زیادی بوده که از بدنه،دم برای دسته سوهان و لبه های برش تشکیل می شود. در مدلسازی اکثرا سوهان تخت، سوهان نیم گرد و سوهان گرد استفاده می شود.
چوب سای: از بدنه ای با دندانه های نقطه ای شکل جابه جا و کوبیده شده و دم چوب سای تشکیل شده است. بسته به فرم بدنه چوب سای، چوب سای های گرد، تخت، نیم گرد و چهارگوش وجود دارد.
13- ابزارهای سوراخکاری
13.1- درفش
13.2- مته چوب خزنده ( ماری شکل)
13.3- مته قابل تعویض فرم C
13.4- مته مارپیچی دو نخه با نیش مرکزی
13.5- سرمته مرکزی
13.6- مته مواد مصنوعی
13.7- مته قرص بر
13.8- مته فرزی دراز
13.9- دریل دستی شتر گلویی
