چدن مالیبل(چکش خوار) چیست

چدن مالیبل (چکش خوار)

چدن مالیبل (چکش خوار)

چدن چکش خوار (Malleable Cast Iron)، ذاتا از نوع چدن های هیپو یوتکتیکی کم آلیاژی یا غیر آلیاژی هستند. جهت ایجاد گرافیت های کروی فشرده و حصول خواص مکانیکی مانند استحکام و چکش خواری، عملیات آنیل کردن انجام میگیرد. پس از ریخته گری، کربن این چدن ها به شکل ترکیبی (ترکیب با آهن) بوده و قطعات به صورت چدن سفید در آمده که با فرایند حرارتی بخصوصی به چدن مالیبل تبدیل می شوند.

کربن این نوع چدن بیشتر بصورت کره ‌هایی (کلوخه‌) از گرافیت و با اشکال نامنظم می‌باشد. چدن چکش‌خوار ابتدا به‌ صورت چدن سفید و با ترکیب شیمیایی مناسب ریخته می‌ شود. سپس به هنگام آنیل از سمنتیت چدن سفید، گرافیت جوانه‌ زده و به‌ صورت کروی رشد می‌کند. با تغییر دادن عملیات آنیل، می‌توان چدن چکش‌ خوار با خواص مکانیکی مختلف به‌ دست آورد، از آنجا که ابتدا برای تولید چدن سفید انجماد سریعی لازم است لذا ضخامت قطعات چدن چکش‌ خوار محدود است.

پس از اتمام مرحله اول آنیل، ساختار دارای کربن برفکی در زمینه آستنیت اشباع شده از کربن بوده و در مرحله دوم می توان با تنظیم سرعت سرد کردن ساختار را از فریت تا پرلیت تغییر داد.

 

چدن مالیبل و چدن نشکن

چدن های مالیبل مانند چدن های نشکن دارای مجموعه خواص چکش خواری و چقرمگی خوب بوده و در مواردی که چکش خواری و چقرمگی حائز اهمیت باشد، چدن های مالیبل و نشکن می توانند جایگزین هم شوند. برای انتخاب یکی از این دو در اکثر موارد، پیش از آنکه خواص آنها مطرح باشد، بیشتر جنبه اقتصادی بودن آنها در نظر گرفته می شود.

برای مقایسه می توان گفت که در مقاصد ویژه زیر استفاده از چدن مالیبل به جای چدن نشکن پیشنهاد می شود:

1)  پرچ کاری

2) قلاویز زنی

3) سنبه کاری

4) حداکثر خواص ماشینکاری

5) انجام کار سرد

6) نیازمند بودن به مقاطع نازک

7) مقاومت به ضربه در درجه حرارت پایین

8) مقاومت به سایش (که تنها چدن مالیبل مارتنزیتی استفاده می شود)

در عین حال، اگر به حداقل رساندن مقدار انقباض (Shrinkage) و یا برطرف نمودن خطر ترک گرم و یا برطرف نمودن مشکل سفید چدن در مقاطع بزرگ و حجیم مد نظر باشد، استفاده از چدن نشکن پیشنهاد می شود.

 

عناصر آلیاژی در چدن مالیبل

در چدن های مالیبل، نیکل، مس، بور، تلوریم و بیسموت به عنوان عناصر آلیاژی مورد استفاده قرار می گیرند در حالی که وانادیوم، کروم و قلع با پایدار کردن کاربید باعث تاخیر در عملیات گرافیت زایی شده و مورد استفاده قرار نمیگیرند. عناصر کلسیم، باریم و تیتانیوم به خاطر قدرت گرافیت زایی و تشکیل چدن پایدار در تهیه چدن مالیبل کاربرد محسوسی ندارد.

افزایش مس و مولیبدن به چدن مالیبل باعث افزایش استحکام و مقاومت به خوردگی آن میگردد. این دو عنصر احتمال تردی در مرحله باز پخت را نیز کاهش می دهند. مولیبدن به خاطر تمایل به پایدار کردن کاربید، باعث افزایش زمان عملیات حرارتی آنیلینگ میگردد.

 

انواع چدن مالیبل (چکش خوار)

چدن های مالیبل به سه دسته تقسیم می شوند:

1) چدن مالیبل مغز سیاه

2) چدن مالیبل با زمینه پرلیتی

3) چدن مالیبل مغز سفید

1 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *